Virgül, yazılı anlatımda anlamı netleştirmek ve cümle akışını düzenlemek amacıyla kullanılan önemli noktalama işaretlerinden biridir.

VİRGÜL ( , ) İŞARETİ VE DOĞRU KULLANIMI

Virgül, yazılı anlatımda anlamı netleştirmek ve cümle akışını düzenlemek amacıyla kullanılan önemli noktalama işaretlerinden biridir. Ancak, virgülün yersiz veya yanlış kullanımı, anlam karmaşası yaratabilir ve cümlenin okunabilirliğini olumsuz yönde etkileyebilir…

Bu yazıda, virgülün hangi durumlarda kullanılmaması gerektiğine ve doğru kullanıma yönelik dikkat edilmesi gereken kurallara değineceğiz. Ayrıca yanlış virgül kullanımıyla ilgili yaygın hatalar üzerinde durarak örneklerle bu konuyu daha anlaşılır hale getireceğiz.


Özne ile Yüklem Arasına Virgül Konulmaz

Türkçede özne ile yüklem arasında doğrudan bir bağlantı vardır. Araya virgül koymak bu bağı bozarak cümlede gereksiz bir duraksama yaratır ve anlam kaymasına neden olur. Bu durum cümlenin anlam bütünlüğünü bozar.

  • Yanlış: Ali, okula geç kaldı.
  • Doğru: Ali okula geç kaldı.

Özne ile yüklem arasına virgül konulması, cümlede gereksiz bir duraksama yaratır ve okunabilirliği bozar.


Özel İsimlerin Ek Aldığı Durumlarda Virgül Kullanılmaz

Özel isimlerin aldığı eklerden önce virgül konmaz. Bu durum, isimle ek arasındaki anlam bağını koparır.

  • Yanlış: Ahmet, bugün toplantıya katılmadı.
  • Doğru: Ahmet bugün toplantıya katılmadı.
  • Yanlış: Metin, bugün okula gitmedi.
  • Doğru: Metinbugün okula gitmedi.

Özellikle kişi adları veya yer adlarında eklerle yapılan hatalar yaygındır.


Bağlaçlardan Önce Virgül Kullanılmaz

Türkçede sıkça kullanılan ve, veya, ya da, yahut gibi bağlaçlardan önce virgül koymak, akıcılığı kesintiye uğratır. Özellikle ve bağlacı, cümle öğeleri arasındaki bağı koruduğundan öncesine virgül konmaz.

  • Yanlış: Kalem aldım, ve defter aldım.
  • Doğru: Kalem aldım ve defter aldım.
  • Yanlış: Öğretmeninizle bir, veya iki kez görüştüm.
  • Doğru: Öğretmeninizle bir veya iki kez görüştüm.

Ancak uzun cümlelerde karmaşayı önlemek için, bağlaçlardan önce virgül kullanılabilir (özellikle sıralı cümlelerde). Bu durum istisnadır.


Tekrarlı Bağlaçlardan Önce ve Sonra Virgül Kullanılmaz

Cümlede kullanılan tekrarlı bağlaçlar arasında virgül kullanılmaz. Bu bağlaçlar, cümlenin bütünlüğünü sağladıkları için virgülle bölünmemelidir.

  • Yanlış: Ya sevecek, ya gidecek.
  • Doğru: Ya sevecek ya gidecek.

Şart Eki (-se, -sa) Sonrasında Virgül Konulmaz

-se / -sa ekleriyle kurulan şart cümlelerinden sonra virgül kullanılmaz. Bu ek, anlam bağlamını korur ve cümlede duraklamaya gerek yoktur.

  • Yanlış: Kitabı alırsa, okursun.
  • Doğru: Kitabı alırsa okursun.

Zarf-Fiil Eklerinden Sonra Virgül Kullanılmaz

Zarf-fiil ekleri ile oluşturulan fiillerden sonra virgül konulmaz. Bu ekler, cümledeki olaylar arasında süreklilik sağlar. Zarf-fiil ekleri arasında şunlar yer alır: -dıkça, -dikçe, -ip, -erek, -ken, -meden, -meksizin, -eli, -er, -mez, -casına, -dığında, -arak, -r, -ki, -ince, -alı, -e.

  • Yanlış: Yemekte bir karara vardı ve arkadaşına dikkatli dikkatli bakarak, konuştu.
  • Doğru: Yemekte bir karara vardı ve arkadaşına dikkatli dikkatli bakarak konuştu.

Kısa ve Basit Cümlelerde Virgül Kullanımına Gerek Yoktur

Kısa cümlelerde, anlamın zaten net olduğu durumlarda virgül kullanımı gereksizdir.

  • Yanlış: O, geldi.
  • Doğru: O geldi.

Dolaylı Anlatımlarda Virgül Kullanımından Kaçınılır

Dolaylı anlatımlarda, aktarılan ifadenin öncesine virgül konulması yanlıştır. Bu, cümlenin doğal akışını bozar.

  • Yanlış: Öğretmen, öğrencilerin ödevlerini kontrol etmelerini söyledi.
  • Doğru: Öğretmen öğrencilerin ödevlerini kontrol etmelerini söyledi.

Dolaylı anlatımlarda noktalama işaretleri, konuşma dilindeki vurguya göre değil, anlam bütünlüğüne göre düzenlenir.


“Ki” Bağlacından Sonra Virgül Kullanılmaz

Türkçede “ki” bağlacı, bağlayıcı bir görev üstlendiği için öncesine virgül konmaz. Ancak, pekiştirme görevindeki “ki” için bu kural geçerli değildir.

  • Yanlış: Öyle bir yağmur yağıyordu ki, her yer su altında kaldı.
  • Doğru: Öyle bir yağmur yağıyordu ki her yer su altında kaldı.

Özellikle cümle sonlarında kullanılan “ki” bağlacı ile yapılan hatalara dikkat etmek önemlidir.


“De” ve “Da” Bağlacından Sonra Virgül Konulmaz

Cümlede bağlama veya pekiştirme görevinde kullanılan de / da bağlacından sonra virgül kullanılmaz. Bu bağlaçlar, cümlenin anlam akışını bozmayacak şekilde yerleştirilmelidir.

  • Yanlış: Arkadaşı da, kendisi de, aynı şeyleri düşünüyor.
  • Doğru: Arkadaşı da kendisi de aynı şeyleri düşünüyor.

“Mı” ve “Mi” Soru Ekinden Sonra Virgül Kullanılmaz

-ınca / -ince anlamında kullanılan ve zarf-fiil görevi gören mı / mi eklerinden sonra virgül konmaz. Bu ek, cümlenin devamlılığını sağlar.

  • Yanlış: Spordan yaptı mı, hemen duş alıyordu.
  • Doğru: Spordan yaptı mı, hemen duş alıyordu.

Tamlama İçindeki Ögeler Arasına Virgül Konmaz

İsim tamlamalarında ya da sıfat tamlamalarında, tamlayan ve tamlanan arasına virgül koyulmaz.

  • Yanlış: Güzel, kız okula geldi.
  • Doğru: Güzel kız okula geldi.

Bu tür tamlamalarda virgül kullanımı, anlamda kopukluk yaratır ve cümlenin doğru anlaşılmasını engeller.


Ünlem ve Hitaplardan Sonra Yanlış Virgül Kullanımı

Ünlem veya hitap sözcüklerinin ardından doğru noktalama işareti kullanılmazsa cümle eksik ya da anlamsız kalabilir.

  • Yanlış: Merhaba, nasılsın?
  • Doğru: Merhaba nasılsın?

Hitaplarda ve ünlemlerde, doğal konuşma akışı korunmalıdır. Virgül, burada anlamı bölmemeli.


Eylem Cümlelerinde Fiil Grubundan Önce Virgül Kullanılmaz

Eylem bildiren fiil cümlelerinde, fiilden önce virgül kullanmak hatalıdır.

  • Yanlış: Hızlıca koştu, eve girdi.
  • Doğru: Hızlıca koştu ve eve girdi.

Fiil gruplarını ayırmak cümlenin anlamını değiştirebilir. Bu nedenle doğru kullanım önemlidir.


Kısa ve Basit Cümlelerde Virgül Kullanımına Gerek Yoktur

Kısa cümlelerde gereksiz virgül kullanımı okuyucuyu rahatsız edebilir ve anlamın akıcılığını engeller.

  • Yanlış: O, geldi.
  • Doğru: O geldi.

Kısa cümlelerde anlam zaten açıktır, dolayısıyla ek bir noktalama işaretine gerek yoktur.


Parantez ve Tırnak İşaretleriyle Kullanımda Dikkat

Virgül, genellikle parantez veya tırnak işaretleri ile birlikte kullanılmaz. Parantez ya da tırnak, zaten cümlede bir duraklama işlevi görür.

  • Yanlış: “Bugün hava çok güzel,” dedi.
  • Doğru: “Bugün hava çok güzel” dedi.

Ama, Fakat, Lakin Gibi Bağlaçlardan Önce Virgül Kullanılabilir

Ama, fakat, lakin gibi bağlaçlar kullanıldığında cümlede vurguyu artırmak için bağlaçtan önce virgül konulabilir. Bu kullanım anlamı güçlendirmek için tercih edilir.

  • Doğru: Hava soğuktu, fakat yağmur yağmadı.
  • Doğru: Çok çalıştı, ama başarılı olamadı.

Virgül kullanımı, yazılı anlatımın en önemli ögelerinden biridir. Ancak, gereksiz veya yanlış yerde kullanıldığında, anlatımı güçleştirebilir ve okuyucunun anlamı doğru şekilde kavramasını engelleyebilir. Özellikle bağlaçlardan, özne-yüklem ilişkilerinden ve dolaylı anlatımlardan önce virgül kullanımı gibi yaygın hatalara dikkat edilmesi, dilin daha anlaşılır ve etkili kullanılmasını sağlar. Bu makalede, bağlaçlar, zarf-fiil ekleri, şart ekleri gibi yapılarla ilgili dikkat edilmesi gereken kuralları inceledik. Yazılı metinlerde virgül kullanımı, sade ve akıcı bir dil için dikkatle uygulanmalıdır.