NOKTA İŞARETİ ( . ) ve DOĞRU KULLANIMI

İşaretler arasında en temel ve en sık kullanılanlardan biridir. Cümlelerin sonunu belirleyerek, metnin yapısını düzenler ve okuyucunun metni daha rahat takip etmesini sağlayandır nokta işareti…

Yazılı anlatımın temel unsurlarından biri olan noktalama işaretleri, düşüncelerimizin ve duygularımızın doğru ve anlaşılır bir şekilde ifade edilmesinde hayati bir role sahiptir. Nokta ( . ) ise bu işaretler arasında en temel ve en sık kullanılanlardan biridir. Bu makalede, noktanın kullanım alanlarını detaylı bir şekilde inceleyecek ve doğru kullanımına dair örnekler sunacağız.

1. Cümle Sonunda Kullanılır

Noktanın en temel kullanım alanı, tam bir düşünceyi ifade eden cümlelerin sonunda yer almasıdır. Bu, okuyucunun cümlenin bittiğini ve yeni bir düşüncenin başlayacağını anlamasını sağlar.

Örnek:

• “Türkçe, zengin ve köklü bir dildir.”
• “Bugün hava oldukça güzeldi.”

2. Kısaltmaların Sonunda Kullanılır

Bazı kelimelerin kısaltmalarında nokta kullanılır. Bu, kelimenin tam halinin kısaltıldığını gösterir.

Örnek:

• “Prof. (Profesör), Dr. (Doktor), Doç. (Doçent)”
• “Cad. (Cadde), Sok. (Sokak), Mah. (Mahalle)”

Not: Büyük harflerden oluşan kısaltmalarda nokta kullanılmaz: TDK (Türk Dil Kurumu), TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) gibi.

3. Sıra Sayılarını Belirtmek İçin Kullanılır

Rakamların sıra bildiren şekillerinde nokta kullanılır. Bu, sayının kaçıncı sırada olduğunu gösterir.

Örnek:

• “1. (birinci), 2. (ikinci), 10. (onuncu)”
• “XVI. yüzyıl, 21. yüzyıl”

4. Tarih Yazımında Gün, Ay ve Yılı Ayırmak İçin Kullanılır

Tarihlerin yazımında gün, ay ve yılı birbirinden ayırmak için nokta kullanılır.

Örnek:

• “29.10.1923”
• “15.07.2016”

Not: Eğer ay adları yazıyla belirtilirse, nokta kullanılmaz:

• “29 Ekim 1923”
• “15 Temmuz 2016”

5. Saat ve Dakikaları Ayırmak İçin Kullanılır

Saatlerin yazımında saat ve dakikaları ayırmak için nokta kullanılır.

Örnek:

• “Toplantı saat 14.30’da başlayacak.”
• “Uçak 09.15’te havalandı.”

6. Sayılarda Basamakları Ayırmak İçin Kullanılır

Dört ve daha fazla rakamlı sayılarda, basamakları üçlü gruplar halinde ayırmak için nokta kullanılır.

Örnek:

• “1.000 (bin)”
• “1.000.000 (bir milyon)”
• “12.345.678”

7. Matematikte Çarpma İşareti Olarak Kullanılır

Matematiksel işlemlerde çarpma işareti yerine nokta kullanılabilir.

Örnek:

• “5 . 4 = 20”
• “3 . 7 = 21”

8. Maddeleri ve Alt Başlıkları Numaralandırmada Kullanılır

Bir metnin maddelerini veya alt başlıklarını numaralandırırken rakam veya harflerden sonra nokta konur.

Örnek:

• “I. Giriş
  • A. Amaç
  • B. Kapsam
• II. Ana Bölüm
  • A. İlk Kısım
  • B. İkinci Kısım”

9. Genel Ağ (İnternet) Adreslerinde Kullanılır

Web adreslerinde (URL) noktalar, alan adlarını ve uzantıları ayırmak için kullanılır.

Örnek:

• “www.ozsahiner.com“
• “https://www.kavrayisyayinlari.com“

10. Kaynak Gösteriminde ve Bibliyografyada Kullanılır

Kitap, makale veya diğer kaynakların künyelerinde bilgileri ayırmak için nokta kullanılır.

Örnek:

• “Yazar Adı. Eser Adı. Yayın Evi. Yayın Yılı.”
• “Ahmet Yılmaz. Türk Edebiyatında Roman. Eğitim Yayınları. 2020.”

11. Teknik ve Bilimsel Yazılarda Kullanılır

Bilimsel ve teknik metinlerde, şekil, tablo, denklem numaralandırmalarında nokta kullanılır.

Örnek:

• “Şekil 2.1: İnsan Kalbi’nin Yapısı”
• “Tablo 3.4: Ekonomik Büyüme Verileri”

Noktanın Doğru Kullanımına Dair Öneriler

• Cümlelerinizi Tamamlayın: Noktayı kullanmadan önce cümlenin tam bir düşünceyi ifade ettiğinden emin olun.
• Kısaltmalara Dikkat Edin: Kısaltmaların doğru ve yerleşik biçimlerini kullanın. Her kısaltmanın sonunda nokta olmayabileceğini unutmayın.
• Sıra Sayılarına Özen Gösterin: Sıra sayılarını yazarken rakamdan sonra nokta koymayı ihmal etmeyin.
• Tarih ve Saat Yazımında Titiz Olun: Tarih ve saatleri yazarken noktanın doğru yerde kullanılmasına dikkat edin.

Noktanın Yanlış Kullanımından Kaçınma

• Gereksiz Yere Nokta Koymayın: Cümle içinde veya başlık sonlarında gereksiz nokta kullanmayın.
• Kısaltmalarda Yanlış Kullanıma Dikkat Edin: Büyük harfli kısaltmalarda nokta kullanılmaz (TÜBİTAK, NATO vb.).
• Soru ve Ünlem Cümlelerinde Nokta Kullanmayın: Soru ve ünlem cümlelerinin sonunda nokta yerine soru işareti (?) veya ünlem işareti (!) kullanılır.

Örneklerle Noktanın Kullanımı

Cümle Sonunda Kullanım:

• “Yarın yeni bir projeye başlayacağız.”
• “Bu kitap, yazarın en önemli eserlerinden biridir.”

Kısaltmaların Sonunda Kullanım:

• “Sn. (Sayın) Mehmet Bey bugün aradı.”
• “Ltd. Şti. (Limited Şirketi) yeni bir şube açtı.”

Sıra Sayılarında Kullanım:

• “Ödülü 1. öğrenci kazandı.”
• “Turnuvada 3. takım başarılı oldu.”

Tarih Yazımında Kullanım:

• “Doğum tarihi: 12.06.1995”
• “Etkinlik 05.09.2023 tarihinde gerçekleşti.”

Saat Yazımında Kullanım:

• “Ders 08.45’te başlıyor.”
• “Film gösterimi 19.30’da yapılacak.”

Sayılarda Basamak Ayırmada Kullanım:

• “Şirketin yıllık cirosu 2.500.000 TL’dir.”
• “Nüfus 84.000.000’a ulaştı.”

Matematiksel İşlemlerde Kullanım:

• “Alan hesabı: 10 . 5 = 50 m²”
• “Toplam ürün: 7 . 8 = 56 adet”

Genel Ağ Adreslerinde Kullanım:

• “Bilgi için www.kavrayisyayinlari.com adresini ziyaret ediniz.”
• “E-posta adresim: isim.soyisim@mail.com“

Nokta, yazılı dilin en temel ve vazgeçilmez noktalama işaretlerinden biridir. Doğru kullanımı, metnin anlaşılabilirliğini ve akıcılığını doğrudan etkiler. Noktanın kullanım kurallarına hakim olmak, hem yazılı iletişimde profesyonelliği artırır hem de okuyucunun metni daha rahat anlamasını sağlar.

Öğrencilere Tavsiyeler:

• Kuralları Öğrenin: Noktanın ve diğer noktalama işaretlerinin kullanım kurallarını öğrenmek, yazma becerilerinizi geliştirir.
• Düzenli Pratik Yapın: Yazdığınız metinlerde noktalama işaretlerine dikkat ederek pratik yapın.
• Okuyun ve İnceleyin: Farklı metinleri okuyarak noktanın nasıl kullanıldığını gözlemleyin.

Unutmayın, yazılı anlatımda doğru noktalama, düşüncelerinizi net bir şekilde ifade etmenin anahtarıdır. Noktayı ve diğer noktalama işaretlerini doğru kullanarak, mesajınızı etkili bir şekilde iletebilir ve okuyucularınızın sizi daha iyi anlamasını sağlayabilirsiniz.

Lütfen Dikkat! Sitemizi kaynak göstermeden kesinlikle alıntı yapmayınız!!!

• 
  ÜNLÜ DARALMASI VE TÜRKÇE FİİL ÇEKİMİNDEKİ YANSIMALARI
  Türkçe’nin kendine has ses yapısı, fiil çekimlerinde ve ek alımlarında belirgin değişimlere yol açar. Ünlü daralması, özellikle fiillerin şimdiki zaman çekiminde ve ek alım süreçlerinde duyulan, söylenişin…
• 
  SİMGELER, ÖZEL KARAKTERLER VE İŞARETLER
  Simgeler Konusunda Türkçe Yazım Kuralları Türkçe yazımda simgeler, özel karakterler ve işaretlerin doğru kullanımı, özellikle bilimsel, teknik ve akademik metinlerde; günümüz eğitim ve bilim dünyasında, doğru yazım…
• 
  TÜRKÇE DİLBİLGİSİ TERİMLERİ VE YAZIM KURALLARI
  Türkçe dilbilgisi, doğru ve etkili iletişim kurabilmek için temel bir unsurdur. Hem yazılı hem de sözlü ifadelerde dilin kurallarını bilmek, anlamı doğru aktarmak ve anlaşılır bir şekilde…
• 
  ÜNLÜLERİN NİTELİKLERİ VE YAZIM KURALLARI
  Türkçe, zengin fonetik yapısı; ünsüz ve ünlülerin nitelikleri ile birlikte ses özellikleriyle dünya dilleri arasında önemli bir yere sahiptir. Dilimizin temelini oluşturan sesler, ünlüler ve ünsüzler olmak…
• 
  ÜNSÜZLERİN NİTELİKLERİ VE YAZIM KURALLARI
  Türkçenin ses yapısı, dilin akıcılığı ve ünsüzlerin nitelikleri ile anlam taşıyan ögelerin doğru biçimde aktarılabilmesi açısından büyük öneme sahiptir. Bu yapı, ünlü ve ünsüzlerin karşılıklı etkileşimi üzerine…
• 
  SORU EKLERİNİN YAZILIŞLARI VE YAZIM KURALLARI
  Soru eklerinin yazılışları, Türkçe’nin doğru ve etkili kullanımı açısından büyük önem taşır. Bu eklerin ayrı yazılması, ünlü uyumlarına dikkat edilmesi ve eklerden sonra gelen eklerin bitişik yazılması…

• 
  ÜNLÜ DARALMASI VE TÜRKÇE FİİL ÇEKİMİNDEKİ YANSIMALARI
  Türkçe’nin kendine has ses yapısı, fiil çekimlerinde ve ek alımlarında belirgin değişimlere yol açar. Ünlü daralması, özellikle fiillerin şimdiki zaman çekiminde ve ek alım süreçlerinde duyulan, söylenişin…
• 
  SİMGELER, ÖZEL KARAKTERLER VE İŞARETLER
  Simgeler Konusunda Türkçe Yazım Kuralları Türkçe yazımda simgeler, özel karakterler ve işaretlerin doğru kullanımı, özellikle bilimsel, teknik ve akademik metinlerde; günümüz eğitim ve bilim dünyasında, doğru yazım…
• 
  TÜRKÇENİN TEK YARDIMCI ÜNSÜZÜ NEDEN “Y” SESİDİR?
  Yazar: Ahmet Karadoğan. Türkiye Türkçesinde yardımcı ünsüzü konusu eskiden beri tartışılmaktadır. Kimileri y, ş, s, n olmak üzere dört tane yardımcı ünsüzden bahsederken kimileri de sadece y…
• 
  TÜRKÇE DİLBİLGİSİ TERİMLERİ VE YAZIM KURALLARI
  Türkçe dilbilgisi, doğru ve etkili iletişim kurabilmek için temel bir unsurdur. Hem yazılı hem de sözlü ifadelerde dilin kurallarını bilmek, anlamı doğru aktarmak ve anlaşılır bir şekilde…
• 
  DuckDuckGo: MÜTHİŞ BİR ARAMA MOTORU
  İsim itici gelmesin… DuckDuckGo Google’nin en iyi gerçek alternatifi ve Neden Kullanmıyorsunuz? Üstelik birçoğu gibi ayrı bir arama motoru gibi davranıp aslında Google üzerinden arama yapmıyor, kendine…
• 
  FİREFOX KULLANMAYARAK ÇOK ŞEY KAÇIRIYORSUNUZ!
  İnternet çağında yaşıyoruz ve dijital dünyada geçirilen zaman her geçen gün artıyor. Bu süreçte, internet tarayıcısı seçimi, kullanıcı deneyimini ve çevrimiçi güvenliği doğrudan etkileyen en önemli kararlardan…