KAVRAYIŞ YAYINLARI®

Emsalsiz, özgün edebiyat eserleri…

0

Anasayfa » Blog » İLE’NİN YAZILIŞI: AYRI MI BİTİŞİK Mİ? (-la, -le)

İle'nin yazılışı

İLE’NİN YAZILIŞI: AYRI MI BİTİŞİK Mİ? (-la, -le)

25/10/2025 Yazar Seyfi Turan Zorlu 0

Türkçede hem yazarken hem de konuşurken en sık kullandığımız, ancak yazımı konusunda en çok kafa karışıklığı yaşanan yapılardan biri İle’nin yazılışı, yani “ile” kelimesidir. Kimi zaman “ve” anlamında bir bağlaç, kimi zaman da “araç” veya “birliktelik” bildiren bir edat (ilgeç) olarak karşımıza çıkar. Türk Dil Kurumu (TDK), bu çok yönlü yapının yazımı için çok net ve basit kurallar belirlemiştir.

İle’nin yazılışı kurallarına göre “İle”, hem ayrı bir kelime olarak hem de kendinden önceki kelimeye bir ek gibi bitişik olarak yazılabilir. Her iki kullanım da doğrudur. Ancak “ile” kelimesini ek olarak (bitişik) yazmaya karar verdiğimizde, uymamız gereken bazı ses kuralları devreye girer.

Bu makalede, “ile” kelimesinin her iki görevini ve bu görevlere göre TDK onaylı yazım kurallarını detaylıca inceleyeceğiz.

1. “İle” Kelimesinin İki Temel Görevi: Edat ve Bağlaç

Yazım kurallarına geçmeden önce, “ile” kelimesinin cümlede hangi görevlerde bulunduğunu anlamak, dil bilgisi temelinizi güçlendirecektir.

A. Edat (İlgeç) Olarak “ile”

Bu görevinde “ile”, cümleye araç, vasıta, birliktelik veya durum anlamları katar.

  • Araç Anlamı: “Ankara’ya uçak ile gideceğiz.” (Vasıta)
  • Araç Anlamı: “Yazıyı kurşun kalem ile yazmış.” (Araç)
  • Birliktelik Anlamı: “Sinemaya annem ile gittim.” (Beraberlik)
  • Durum Anlamı: “Büyük bir heyecan ile bekliyordu.” (Durum zarfı yapar)

B. Bağlaç Olarak “ile”

Bu görevinde “ile”, eş görevli iki veya daha fazla kelimeyi (isim, sıfat vb.) birbirine bağlar ve “ve” bağlacı ile aynı anlamı taşır.

  • Örnek: “Elma ile armut aldı.” (Elma ve armut aldı.)
  • Örnek: “Ali ile Ayşe geldi.” (Ali ve Ayşe geldi.)
  • Örnek: “Fizik ile kimya en sevdiği derslerdi.” (Fizik ve kimya…)

Ayırt Etme Yöntemi (Ve Testi): Cümledeki “ile” kelimesinin yerine “ve” koyun. Cümlenin anlamı bozulmuyorsa bağlaçtır; anlam bozuluyor veya çok tuhaf geliyorsa edattır.

  • Test 1: “Sinemaya annem ve gittim.” (Anlamsız. Demek ki buradaki “ile” edattır.)
  • Test 2: “Ali ve Ayşe geldi.” (Anlamlı. Demek ki buradaki “ile” bağlaçtır.)

Bu ayrım, cümlenin öğelerini bulurken önemlidir ancak yazım kuralını değiştirmez. TDK’nin bitişik yazma kuralları, “ile” edat da olsa bağlaç da olsa aynıdır.

2. “İle”nin Ayrı Yazılışı

En basit ve kuralı olmayan kullanım budur. “ile”, kendinden önceki kelimeden tamamen ayrı bir kelime olarak yazılabilir. Bu kullanım her zaman doğrudur ve hiçbir ses değişimine uğramaz.

  • Örnek: bulut ile
  • Örnek: arkadaşı ile
  • Örnek: çiçek ile
  • Örnek: sürü ile
  • Örnek: yapı ile

Özellikle resmi metinlerde veya anlamı vurgulamak istediğinizde ayrı yazımı tercih edebilirsiniz.

3. “İle”nin Bitişik Yazılışı (Ek Hâline Gelmesi)

Günlük dilde ve akıcı metinlerde İle’nin yazılışı kurallarına göre “ile” kelimesi genellikle kendinden önceki kelimeye eklenir. Bu durumda “-la / -le” veya “-yla / -yle” şekline dönüşür.

Bu dönüşümde iki temel kural vardır: Kelimenin ünsüzle mi yoksa ünlüyle mi bittiği.

Kural 1: Kelime Ünsüz Harf ile Bitiyorsa (-la / -le)

Eğer “ile” ekini getireceğimiz kelime bir ünsüz harf (b, c, d, f, g, k, l, m, n, p, s, t, z vb.) ile bitiyorsa:

  1. “ile” kelimesinin başındaki “i” ünlüsü düşer.
  2. Kalan “-le” eki, Büyük Ünlü Uyumuna (Kalınlık-İncelik) uyar.
    • Kelimenin son ünlüsü kalınsa (a, ı, o, u), ek “-la” olur.
    • Kelimenin son ünlüsü inceyse (e, i, ö, ü), ek “-le” olur.

Örnekler (Kalın Ünlüler -> -la):

  • bulut ile -> bulutla (Son ünlü ‘u’ kalın)
  • kuş ile -> kuşla (Son ünlü ‘u’ kalın)
  • kitap ile -> kitapla (Son ünlü ‘a’ kalın)
  • yol ile -> yolla (Son ünlü ‘o’ kalın)
  • kağıt ile -> kağıtla (Son ünlü ‘ı’ kalın)

Örnekler (İnce Ünlüler -> -le):

  • çiçek ile -> çiçekle (Son ünlü ‘e’ ince)
  • el ile -> elle (Son ünlü ‘e’ ince)
  • gelin ile -> gelinle (Son ünlü ‘i’ ince)
  • göz ile -> gözle (Son ünlü ‘ö’ ince)
  • süt ile -> sütle (Son ünlü ‘ü’ ince)

Kural 2: Kelime Ünlü Harf ile Bitiyorsa (-yla / -yle)

Eğer “ile” ekini getireceğimiz kelime bir ünlü harf (a, e, ı, i, o, ö, u, ü) ile bitiyorsa:

  1. Araya “y” kaynaştırma harfi (yardımcı ses) girer.
  2. “ile” kelimesinin başındaki “i” ünlüsü düşer.
  3. Kalan ek, Büyük Ünlü Uyumuna göre “-yla” veya “-yle” olur.

Örnekler (Kalın Ünlüler -> -yla):

  • arkadaşı ile -> arkadaşıyla (Son ünlü ‘ı’ kalın)
  • yapı ile -> yapıyla (Son ünlü ‘ı’ kalın)
  • araba ile -> arabayla (Son ünlü ‘a’ kalın)
  • masa ile -> masayla (Son ünlü ‘a’ kalın)
  • kutu ile -> kutuyla (Son ünlü ‘u’ kalın)
  • tablo ile -> tabloyla (Son ünlü ‘o’ kalın)

Örnekler (İnce Ünlüler -> -yle):

  • çevre ile -> çevreyle (Son ünlü ‘e’ ince)
  • sürü ile -> sürüyle (Son ünlü ‘ü’ ince)
  • kedi ile -> kediyle (Son ünlü ‘i’ ince)
  • anne ile -> anneyle (Son ünlü ‘e’ ince)
  • ütü ile -> ütüyle (Son ünlü ‘ü’ ince)
  • köprü ile -> köprüyle (Son ünlü ‘ö’ ince)

Özel İsimlerde “İle”nin Yazılışı

Bu kurallar özel isimler (kişi, yer, kurum adları) için de birebir geçerlidir. Tek fark, bitişik yazıldığında ekin kesme işareti (‘) ile ayrılması zorunluluğudur.

  • Ayrı Yazım:
    • Ahmet ile
    • Türkiye ile
    • Ayşe ile
  • Bitişik Yazım (Kesme İşareti ile):
    • Ahmet'le (Ünsüzle bittiği ve ince ünlüye sahip olduğu için ‘-le’)
    • Türkiye'yle (Ünlüyle bittiği ve ince ünlüye sahip olduğu için ‘-yle’)
    • Ayşe'yle (Ünlüyle bittiği ve ince ünlüye sahip olduğu için ‘-yle’)
    • İstanbul'la (Ünsüzle bittiği ve kalın ünlüye sahip olduğu için ‘-la’)
    • Baku'yle (Ünlüyle bittiği ve ince ünlüye sahip olduğu için ‘-yle’)

Özetlersek…

“İle”nin yazılışı konusunda TDK bize esneklik sunar.

  1. Ayrı Yazabilirsiniz: kalem ile, araba ile. Bu her zaman doğrudur ve hiçbir kural gerektirmez.
  2. Bitişik Yazabilirsiniz: Bu durumda ses kurallarına uymalısınız.
    • Ünsüzden sonra: -la / -le (Büyük Ünlü Uyumuna göre). Örn: kitapla, gözle.
    • Ünlüden sonra: -yla / -yle (‘y’ kaynaştırma harfi gelir). Örn: masayla, kediyle.
    • Özel isimlerde: Kesme işareti kullanılır. Örn: Zeynep'le, Almanya'yla.

Bu kuralları bilmek, hem “ile” edatını hem de “ile” bağlacını metinlerinizde doğru ve akıcı bir şekilde kullanmanızı sağlayacaktır…

Lütfen Dikkat! Sitemizi kaynak göstermeden kesinlikle alıntı yapmayınız!!!

  • Ek-fiilin Yazılışı
    EK-FİİLİN YAZILIŞI: İDİ, İMİŞ, İSE, İKEN AYRI MI BİTİŞİK Mİ?
    Türkçe dil bilgisinin en işlevsel ve en “joker” yapılarından biri olan ek-fiil (ek-eylem), kelimelerin cümle içinde yüklem olmasını sağlayan temel bir araçtır. İsimleri ve isim soylu sözcükleri…
  • Pekiştirmeli sözlerin yazılışı...
    PEKİŞTİRMELİ SÖZLERİN YAZILIŞI
    Türkçe, anlamı vurgulamak ve duyguyu güçlendirmek için çok zengin yöntemlere sahip bir dildir. Bu yöntemlerin en sık kullanılanı şüphesiz “pekiştirme”dir. Pekiştirmeli sözlerin yazılışı kurallarına göre bir rengin…
  • İle'nin yazılışı
    İLE’NİN YAZILIŞI: AYRI MI BİTİŞİK Mİ? (-la, -le)
    Türkçede hem yazarken hem de konuşurken en sık kullandığımız, ancak yazımı konusunda en çok kafa karışıklığı yaşanan yapılardan biri İle’nin yazılışı, yani “ile” kelimesidir. Kimi zaman “ve”…
  • Uzun ünlü ve telaffuz farklılıkları.
    UZUN ÜNLÜ ve TELAFFUZ FARKLILIKLARI
    Türkçe, ses yapısı (fonetik) bakımından zengin ve kurallı bir dildir. Dilimizin ses özelliklerinden biri de ünlülerle ilgilidir. Türkçe üzerine çalışanların veya dil bilgisine meraklı kişilerin sıkça karşılaştığı…
  • Türkçe Cümle Yapısı ve Dil Bilgisi Öğeleri
    TÜRKÇE CÜMLE YAPISI VE DİL BİLGİSİ ÖĞELERİ
    Türkçe, bir duyguyu, düşünceyi veya olayı anlatmak için kelimelerin belirli bir düzen içinde bir araya gelmesiyle oluşan “cümle” temeline dayanır. Türkçe Cümle Yapısı ve Dil Bilgisi Öğeleri,…
  • Hece yapısı ve satır sonunda kelimelerin bölünmesi.
    HECE YAPISI VE SATIR SONUNDA KELİMELERİN BÖLÜNMESİ
    Türkçede metin yazarken, özellikle defter veya bilgisayar ekranı gibi sınırlı bir alanda, satırın sonuna geldiğimizde kelimeleri bölmek sıkça karşılaşılan bir durumdur. Ancak bu bölme işlemi, dilimizin temel…
KategoriTÜRKÇE YAZIM KILAVUZU
EtiketlerBitişik Yazılan Ekler Büyük Ünlü Uyumu İle Ayrı Mı Bitişik Mi İle Bağlacı İle Edatı İle Nasıl Yazılır İle’nin Yazılışı Kaynaştırma Harfi Y La Le Eki Yazımı Özel İsimlere Gelen Ekler TDK Yazım Kuralları Türkçe Ders Notları Türkçe Dil Bilgisi Yazım Yanlışları

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir